De vonk over laten slaan . . .
Barach en De Vonk
De leden van Barach zijn opzoek naar diaconale activiteiten om hun gevoel van barmhartigheid een richting te geven. Omdat ik als Barachlid toevallig bij de Vonk werk is er in de loop der jaren een natuurlijke overloop ontstaan. Er wordt niet veel over gesproken:het werkt gewoon. Daarom werd me gevraagd eens te schrijven wat De Vonk nog meer doet.
Hoe is uw naam?
Als je in een fusieproces een naam voor de nieuwe organisatie moet bedenken, is dat een groot ding. We kozen voor De Vonk. In het onderschrift staat: instelling voor katholiek maatschappelijk activeringswerk.
Wat doet De Vonk?
Een vonk alléén is niets. Ze begint al te doven wanneer ze haar leven start. Daarom zoekt een vonk naar ontvlambaar materiaal om een vuurtje te stoken, om te verlichten en te verwarmen, om afval te verbranden en wat niet gezond is te ontsmetten.
Zo ook Stichting de Vonk. Het werk begint steeds met het signaleren van nood in deze samenleving. Armoede en sociale uitsluiting doen ons opgloeien. Daar moeten we iets mee. Onze katholieke achtergrond maakt dat we niet aan onrecht voorbij kunnen gaan. We mogen leed niet laten bestaan, zonder minstens te proberen dat te verlichten. Daarom zoeken we als Vonk naar ontvlambaar materiaal. Dat klinkt misschien wat oneerbiedig, maar we bedoelen daar toch echt het volgende mee: mensen, professional of vrijwilliger, katholiek of vanuit een andere inspiratie. We proberen daar een vuurtje te stoken, waardoor deze mensen actief worden, alleen, in duo’s, in groepen, in parochies, in interreligieuze verbanden, in maatschappelijke organisaties. De Vonk is slechts de aanstichter, anderen doen het echte werk.
Vuurtje stoken
Af en toe staat een geloofsgemeenschap voor een acuut probleem. Een voorbeeld: het valt op dat er steeds meer eenzame mensen in de wijk wonen. Daar maakt een aantal parochianen zich zo druk om dat ze advies zoeken bij De Vonk. Ze willen inhoudelijke en praktische argumenten om hier iets aan te gaan doen als kerk. Ze willen opgeladen worden om in de komende jaren, liefst samen met het buurtwerk en de Zonnebloem, aan de slag te kunnen. Ze kunnen de eenzaamheid niet aanzien en voelen zich solidair met hen die er in zitten. De Vonk start dan het vuurtje en stookt het op.
Verlichten
Het gebeurt dat anderen ons uitnodigen om mee te kijken naar de huidige diaconale activiteiten en om advies vragen hoe een en ander gereed te maken voor de toekomst. Hoe kunnen we hier nieuwe vrijwilligers voor vinden? Hoe maken we goed vrijwilligersbeleid waardoor mensen plezier blijven houden in hun werk? Hoe kunnen we aansluiting zoeken bij andere kerken, maatschappelijke organisaties of gemeente? De Vonk verlicht, in twee verschillende betekenissen: we laten licht schijnen over de mogelijkheden waaraan je zelf misschien niet hebt gedacht en we verlichten de last door kansen tot delen te noemen.
Verwarmen
Soms moet in bestaande activiteiten nieuw leven geblazen worden. We worden gevraagd om een inspirerende lezing te houden over presentiewerk, goed luisteren bij ziekenbezoek, omgaan met verzoeken om financiële ondersteuning, de werken van barmhartigheid. De workshop Armoede onder de Loep leert deelnemers alerter te worden op armoedesignalen en geeft handvatten er mee aan de slag te gaan. Dit doet de kwijnende diaconale vlaspit weer opvlammen. Het kan het begin zijn van nieuw elan in de werkgroepen. Het is weer behaaglijk bij elkaar, men is verwarmd.
Afval verbranden
Het kan zijn dat er al jaren werkgroepen bijeen komen waarbij het vergaderen en afstemmen zoveel tijd in beslag nemen, dat het niet in verhouding staat tot de werkelijke activiteit. Vaak voel je dat het efficiënter, doelmatiger kan, maar niemand weet precies hoe. De verhoudingen tussen groepsleden zijn niet optimaal en sommigen lopen op eieren. Dan kan het goed zijn om er een buitenstaander, als De Vonk bij te halen om te kijken, te bemiddelen en oplossingen te bedenken. Dat kan rechtstreeks met de groep of als sparringpartner van de verantwoordelijke professional, zodat die zelf het proces met de groep aangaat.
Wat niet gezond is: ontsmetten
Geloofsgemeenschappen maken deel uit van de samenleving, met al haar instituten en regels. Wetten en regelgeving veroorzaken een groot deel van de sociale uitsluiting. De bureaucratie verziekt. De Vonk wordt dan gevraagd om ondersteuning bij het opzetten van een sociaal platform binnen een gemeente, waarin kerken en vrijwilligersorganisaties, maar ook maatschappelijke instellingen en gezondheidszorg deze problemen signaleren en politiek aanhangig maken. Door met anonieme voorbeelden te komen van armoede en sociale uitsluiting kan er op structureel niveau ooit iets veranderen. Men wil wel helpen, maar alleen onder protest. Daarom:wat niet gezond is: ontsmetten.
De Vonk kan de boel weer laten schitteren?
Zo zou je het kunnen stellen. We houden het uiteindelijke doel van diaconie steeds voor ogen: samen een voorproefje nemen op Gods Koninkrijk op aarde. Dus alle zintuigen afgestemd op nood en handen uit de mouwen. Een goedlopende diaconie geeft alle reden tot te vieren.
Marja Wittenbols
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.